کارشناسان گردشگردی بر این عقیده هستند، اماکنی که نام میراث ملی را به دنبال دارند، باید در اختیار مردم قرار داشته باشد و دخل و تصرف هر سازمان و نهادی، جز وزارت گردشگری بر آنها، جایز نیست.

 

حامد بنائی، عصر صنعت؛مرتضی خاکسار، استاد دانشگاه و کارشناس گردشگری در گفت‌و‌گو با عصر صنعت پیرو موضوع تصرف برخی عمارت‌های مجموعه‌ی فرهنگی – تاریخی سعدآباد توسط نهاد ریاست جمهوری و عدم دسترسی مردم به این میراث ملی گفت: ایران کشوری پهناور است که من آن را قاره ایران خطاب می‌کنم.

ایران به عنوان کریدور گردشکری و با دارا بودن بسترهای متعدد که بازگوی تاریخ این سرزمین کهن محسوب می‌گردد، قابلیت‌های زیادی را پیرو گسترش صنعت گردشگری به جای اتکا به صنعت نفت دارد.

وی تبدیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارتخانه را یکی از مهمترین تصمیمات انجام شده دانست و گفت: تبدیل یک سازمان به وزارتخانه یعنی اهمیت خاص به یک موضوع که حضور کارشناسان و افراد دارای تجربه در حوزه‌ی مربوطه را در پی دارد.

مبحث مورد گفت‌وگو را می‌توان یکی از این موارد مهم در زمره‌ی فعالیت‌های وزارت گردشگری دانست که بدون شک باید مورد بررسی قرار گیرد.

⇐ میراث تاریخی موجود در جهان متعلق به کل بشریت است

مرتضی خاکسار در ادامه به خبرنگار عصر صنعت گفت: مجموعه‌ی سعدآباد که یادگاری تاریخی از دوران قاجار و رژیم پهلوی است به جهت ثبت در آثار ملی، باید آن را متعلق به مردم کشور دانست، بلکه هر اثر تاریخی موجود در دنیا، به کل بشریت تعلق دارد و باید در اختیار مردم قرار داشته باشد.

این امر موجب می‌گردد تا طرح توسعه و تحقیق، شناخت اقوام و آشنایی نسل جوان با تاریخی که از آن فقط در کتاب‌ها مطالبی درج شده در بین افراد مختلف و صاحب فن، گسترش پیدا کند و زوایای پنهان تاریخ برای آیندگان روشن شود.

وی در مورد گستردگی اماکن تاریخی در کشور گفت: استانی را نمی‌توانیم نام ببریم که بخشی از تاریخ این سرزمین در آن وجود نداشته باشد و شاهد یک بنای تاریخی در آنجا نباشیم.

باید مسئولان وزارت‌گردشگری به این مهم دقت نظر کافی داشته باشند.

پتانسیل‌های گردشگری موجود در کلان شهر تهران که یک نمونه از آن را می‌توان مجموعه‌ی سعدآباد دانست، می‌تواند بخش بزرگی از مسئولیت جذب گردشگر و پر کردن هزینه‌های جاری، پیرو تامین نیرو‌های شاغل و هزینه‌ی نگهداری از اماکن که توسط مرمت‌گران ماهر صورت می‌گیرد را در پی داشته باشد.

حال فکر کنیم که بخشی از یک مجموعه‌ی تاریخی به مانند سعدآباد، توسط یک سازمان و نهاد مورد استفاده قرار گرفته است و حتی این استفاده را در جهت، شان کشور بدانیم، از دیدگاه من جایز نیست و این حرکت را محروم کردن مردم از میراث ملی می‌دانم.

⇐ اماکن تاریخی سعدآباد باید به آن عودت گردد

این کارشناس گردشگری در مورد راهکار پیشنهادی خود در مورد عودت اماکن مورد استفاده توسط نهاد ریاست جمهوری به مجموعه‌ی سعدآباد به عصر صنعت گفت:باید نشست‌های کارشناسی مختلفی شکل بگیرد و طی یک پروتکل این اماکن جهت بازدید عمومی مورد بهره‌برداری قرار گیرد و چه بسی می‌تواند در ایامی هم با رعایت موارد امنیتی و زیر نظر کارشناسان تاریخی توسط دیگر نهاد‌ها و ارگان‌ها هم استفاده شود، اما باید این مهم را ملاک قرار داد که محروم کردن مردم در مورد بازدید از اماکن تاریخی، ضربه‌ی جدی به صنعت گردشگری وارد خواهد کرد.

تعطیلی یک مجموعه تاریخی، خسارت‌های متعددی را در پی خواهد داشت و در دنیا فکر نمی‌کنم این اتفاق رخ بدهد که برای میزبانی از یک فرد سیاسی، یک مجموعه که برخی اماکن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد بصورت کلی تعطیل شود و جریان درآمدزایی و جذب گردشگر در آن را با مشکل جدی روبرو کنیم.

⇐ احترام به حق ملی و مطالبه‌ی مردمی 

وی در ادامه گفت: همانطور که اعلام کردم، اماکنی که نام میراث ملی را به دنبال خود دارند متعلق به مردم هستند و نباید در اختیار نهادی جز وزارت گردشگری باشد.

این موضوع در مورد بازگشت عمارت‌های مورد استفاده نهاد ریاست جمهوری در سعدآباد نیز دلالت می‌کند و بازگشت آنها یک مطالبه‌ی مردمی است و چون متعلق به مردم می‌باشد باید به این درخواست احترام گذاشت و آن را یک حق ملی دانست.

مالکیت اماکن تاریخی سعدآباد باید به مجموعه‌ برگشت داده شود و شرایط برای بازدید عموم فراهم گردد، زیرا این یک میراث ملی است، نه میراث نهادی خاص

در صورت انجام این رخداد بدون شک شاهد این خواهیم بود که نظارت‌های بیشتری در مورد نگهداری و حفظ این اماکن توسط وزارت گردشگری صورت می‌گیرد تا آیندگان که میراث‌داران آن هستند، بتوانند از آن استفاده کنند و هم پیرو کسب درآمد‌‌های صنعت گردشگری که می‌تواند الویتی بهتر از درآمدهای نفتی داشته باشد قدم بردارد.

⇐ آقای ضرغامی این هدیه را به مردم بدهکار است

استاد مرتضی خاکسار در پاسخ به عصر صنعت پیرو نقش موثر آقای ضرغامی در انجام این ماموریت گفت: وزیر محترم وزارت گردشگری که می‌توانیم ایشان را به عنوان متولی این امر اعلام کنیم، نقش موثری دارند و می‌توانند با ارائه یک لایحه و ارائه آن به نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مورد بررسی قرار دادن آن در کمیسیون‌ مربوطه، پیرو برگشت این اماکن به مردم که حق آنها است، یک یادگاری خوب از دوران ریاست خود در وزارت گردشگری به جا بگذارد.

این یک بدهی از طرف آقای ضرغامی در حق مردم است و باید ادا شود؛البته شایان ذکر است که تنها معطوف به مجموعه‌ی سعدآباد نباید باشیم، بلکه کلیه‌ی مجموعه‌های تاریخی در کشور باید مورد تحقیق و بررسی کافی توسط کارشناسان زبده قرار گیرد و گزارشی از عملکرد وزارتخانه هم در اختیار مردم قرار گیرد.

⇐ حضور یک گردشگر یعنی اشتغال برای افراد متعدد

وی در زمینه‌ی اشتغالزایی پیرو حضور گردشگران گفت: صنعت گردشگری در کشور متاسفانه با بی‌مهری مسئولان مربوطه مواجه است و عدم توجه به آن پیرو جذب گردشگر، یعنی که در این زمینه برنامه‌ی کارشناسی شکل نگرفته است.

حضور یک گردشگر می‌تواند برای راننده، راهنمای گردشگری، هتلداران، فروشنده‌های صنایع دستی، مراکز تاریخی و … اشتغالزایی بهمراه داشته باشد و چه بسی این افراد به عنوان سفیر فرهنگی کشور هم محسوب می‌شوند.

در صورتی که به این صنعت توجهی بیشتر از قبل شود، شاید با این مهم روبرو شویم که تجربیات خود را به جای وارد کردن، صادر کنیم و دیگر کشورها را چه در مورد حفظ و نگهداری و چه در مورد جذب گردشگر آگاه سازیم.

استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در صنعت گردشگری باید از الویت‌های وزارتخانه‌ی آقای ضرغامی قرار گیرد و با تکیه بر نسل جوان کشور، راه را برای پویایی این صنعت هموار کند.

وی افزود: توجه کشورهایی در منطقه وابسته به صنعت گردشگری، که حتی پیشنه‌ی تاریخی معتبر و کهنی به مانند ایران ندارند واقعا جای تاسف دارد.

برخی از این کشورها حتی با ساخت نماد‌های سمبلیک تاریخی از کشور ما نسبت به جذب گردشگر اقدام می‌کنند و این در صورتی است که ما دارای بنای اصلی آن نماد‌ها هستیم و هیچ تلاشی برای ارتقاء صنعت گردشگری نمی‌کنیم.

خاکسار در ادامه گفت: توجه به صنعت گردشگری و رشد آن توسط مسئولان و متولیان مربوطه موجب می‌گردد تا بودجه‌ی اختصاص یافته به آن بیشتر شود و در صورت این موضوع، شاهد رشد بیشتری در جذب گردشگر و پویایی صنعت گردشگری خواهیم بود.

⇐ رسالت رسانه‌ها در حوزه‌ی گردشگری

مرتضی خاکسار، استاد دانشگاه و کارشناس گردشگری در انتها افزود: حضور رسانه‌ها و فعالیت در زمینه‌ی صنعت گردشگری یکی از رسالت‌های اصلی آنها است و می‌توانند با پرداختن به موضوعات متنوع موجود در این حوزه، مسئولان را آگاه کرده و نقش موثری در اقتصاد صنعت گردشگری داشته باشند.

امیدوارم که این گزارش‌ها و پیگیری‌ها نتیجه بخش بوده و مسئولان مربوطه توجهی به مطالبات مردمی داشته باشند و پیرو مبحث گفت‌و‌گو، هر چه زودتر شاهد بازگشت اماکن تاریخی سعدآباد به مدیریت مجموعه باشیم.

 

⇐ میراث ملی باید در اختیار مردم باشد

در ادامه‌ی پیگیری عصر صنعت پیرو تصرف برخی عمارت‌های مجموعه‌ی فرهنگی – تاریخی سعدآباد توسط نهاد ریاست جمهوری حبیبه نیک سیرتی، کارشناس گردشگری در این خصوص به خبرنگار ما گفت‌:صحبت از میراث ملی یعنی چیزی که به مردم تعلق دارد و نباید مورد استفاده‌ی شخصی چه توسط دولت و فرد خاصی صورت گیرد.

با تعطیلی مراکز تاریخی بصورت کلی مخالف هستم و از دیدگاه من باید شرایطی فراهم گردد که حتی در شب مردم بتوانند از این اماکن استفاده کنند و تمهیدات امنیتی برای حفاظت از آن به کار گرفته شود.

وی افزود: برخی از عمارت‌های تاریخی در تاریکی شب و با نورپردازی‌هایی که می‌تواند شکوه آن را بیشتر کند، بستری را در جهت رشد اقتصادی این مجموعه‌ها و جذب گردشگر ایجاد می‌کنند.

زمانی که صحبت از یک مکان گردشگری می‌کنیم باید به این اصل هم پی ببریم که در جهت رفاه مردم باید قدم برداشته شود و قرارگرفتن نام یک نهاد دیگر و استفاده از آن حتی برای بخشی کوچک، به هیچ عنوان صحیح نیست.

وی افزود: این به نوعی زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی است و اگر به چنین مواردی توسط مسئولان توجه نشود، آیا می‌توان خواسته‌ایی دیگر از آنها در زمینه‌ی حفظ آثار تاریخی داشته باشیم؟

تنها مجموعه‌ی سعدآباد تهران نیست که دچار این مشکل شده و حتی مکان‌های دیگری به مانند مدرسه‌ی دارالفنون هم از دسترس مردم خارج شده است و باید وزارت گردشگری اقدام موثری در این زمینه داشته باشد.

نیک سیرتی گفت: اگر بحث هزینه‌های هنگفت حفظ و نگهداری از آثار تاریخی و پرداخت حقوق کارکنان این مجموعه‌ها را در پیش نداشتیم باید این اماکن را بصورت رایگان در اختیار مردم قرار میدادیم ولی الویت حفظ و نگهداری از آثار تاریخی است و جدای از بحث بودجه باید درآمدزایی این مجموعه‌ها هم فراموش نشود.

⇐ وزارت گردشگری باید پاسخگو باشد

این کارشناس گردشگری در پاسخ به سوال عصرصنعت مبنی بر نقش وزارت کردشگری در بازپس‌گیری اماکن مورد تصرف نهاد ریاست جمهوری در سعدآباد گفت: به هیچ عنوان زیبنده نیست که نهاد، ارگان و سازمانی به جز وزارت گردشگری تسلطی بر اماکن تاریخی داشته باشد و آقای ضرغامی به عنوان وزیر محترم این وزارتخانه می‌تواند حضور موثر خود را بصورت پررنگ نشان دهد و همانطور که در اکثر مصاحبه‌های خود، استفاده از ابنیه‌های تاریخی را حق مردم دانسته‌، در اینجا هم با تحویل اماکنی که به ناحق تحت تسلط نهادی به جز وزارت گردشگری است، به حرف‌های خود عمل کند.

در صورت عدم تحقق این مهم، دلایل آن را برای مردم بازگو کند.

وی گفت: آقای ضرغامی، وزیر محترم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، باید بجای سکوت در برابر این مشکل(تصرف بناهای تاریخی سعدآباد توسط نهاد ریاست جمهوری)، به عنوان شخصی که صلاحیتی در ایشان دیده شده که در کرسی این وزارتخانه نشسته‌اند، در تحقق صحبت‌های خودشان اقداماتی را داشته باشند.

البته یقین دارم آقای ضرغامی هم مایل به انجام چنین فعالیتی هستند، اما شاید مدیران بالادستی باشند که جلوگیری از این اقدام می‌کنند.

⇐ مراکز تاریخی را تعطیل نکنید

حبیبه نیک سیرتی، کارشناس گردشگری پیرو تعطیلی سعدآباد در برخی روزها و نارضایتی گردشگران در این زمینه به عصر صنعت گفت: تعطیلی یک روزه‌ی سعدآباد یعنی خسارت به صنعت گردشگری و بدتر از آن اینکه این خسارت از سمت دولت به این حوزه وارد شود.

این تعطیلی یعنی گردشگر خارجی که برای بازدید به سعدآباد مراجعه می‌کند بدون اینکه کسب درآمدی از او داشته باشیم، باید محل را ترک کند و تعطیلی ۲روزه‌ی مجموعه یعنی لطمه‌ی اقتصادی بزرگتری به صنعت گردشگری و از دست دادن یک تور گردشگری.

تعطیلی مراکز تاریخی و گردشگری، ضربه به صنعت گردشگری کشور است و صدمات جبران ناپذیری در پی خواهد داشت

وی افزود: متولیان امر باید نگاه کارشناسی به این مقوله داشته باشند تا به جای ایجاد نارضایتی در بین گردشگران داخلی و خارجی، مسیری هدفمند پیرو جلب رضایت آنها را طی کنند.

باور اینکه، یک گردشگر می‌تواند دو گردشگر دیگر را هم به این حوزه وارد کند و موجب گردد چرخ اقتصاد گردشگری به چرخش آید، یک تیتر مناسب برای مسئولان باید باشد و همیشه به آن توجه کنند.

⇐ افزایش قیمت بلیط‌ها کارشناسی شده نیست

وی در ادامه‌ی گفت‌و‌گو اشاره‌ایی هم به افزایش بدون کارشناسی بلیط مجموعه‌های تاریخی تحت نظر وزارت گردشگری داشت و گفت: افزایش قیمت بلیط مجموعه‌های تاریخی در سال جدید که رشد عجیبی داشته، کارشناسی شده نیست.

در روزهایی که اقتصاد بیمار، معیشت مردم را هدف قرار داده است، آیا این درست است که اوقات فراغت آنها هم دچار صدمه شود؟

در حال حاضر مردم نان شب خود را الویت می‌دانند تا خرید چند جلد کتاب و حالا با چنین افزایش قیمت‌هایی در مراکز تاریخی، شاهد خواهیم بود که صنعت گردشگری با کاهش بازدیدکننده روبرو خواهد بود.

نیک سیرتی افزود: افزایش غیر کارشناسی بلیط‌ها، می‌تواند ظلمی غیر مستقیم به مردم و صنعت گردشگری باشد.

براستی افزایش کدام خدمات موجب گرانی بلیط‌ها شد؟

این کارشناس گردشگری در انتها با اشاره مبحث اصلی گفت‌و‌گو بیان داشت: امیدوارم آقای ضرغامی اقدامی موثر و ماندگار در دوران ریاست خود بر وزارت گردشگری، پیرو بازگشت اماکن تاریخی سعدآباد به مردم داشته باشد و پاسخگوی مطالبه‌ی به حق آنها باشند.